Sinds 2011 registreert het Belgische kenniscentrum AMCRA het gebruik van antibiotica bij dieren in België. Het Covenant tussen de Federale Overheid en alle betrokken sectorpartners stelde in 2016 onder meer tot doel om het totale antibioticumgebruik in de veehouderij tegen 2020 met 50% te verminderen ten opzichte van 2011. Met een kleine 10% te gaan om deze laatste doelstelling te halen, formuleerde het AMCRA vier nieuwe doelstellingen in zijn ‘Visie 2024’.
In 2016 formuleerde het Covenant tussen de Federale Overheid en alle betrokken sectorpartners betreffende de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector drie doelstellingen.
- Een vermindering in het gebruik van de met antibiotica gemedicineerde diervoeders met 50% tegen 2017
- Een vermindering in het gebruik van de kritische belangrijke antibiotica met 75% tegen eind 2020
- Een vermindering in het totale gebruik van antibiotica in de veehouderij met 50% tegen eind 2020
De eerste twee doelstellingen werden reeds in 2017 behaald en zelfs overtroffen. AMCRA werkt verder aan de derde doelstelling om deze tegen de vooropgestelde timing te realiseren. “2020 is een cruciaal jaar waarin extra inspanningen nodig zijn,” aldus AMCRA-voorzitter Prof. Dr. Jeroen Dewulf. Eind 2019 betrof de daling van het totale gebruik van antibiotica in de veehouderij 40,3% ten opzichte van 2011.
Na de ‘Visie 2020’ stelde AMCRA recent een nieuw reductieplan voor, i.e. ‘Visie 2024’. “[Met ‘Visie 2024’] bouwen we voort op het vorige plan en gaan we ervan uit dat we de doelstellingen van Visie 2020 zullen bereiken,” zo zegt Dr. Fabiana Dal Pozzo, coördinatrice van AMCRA.
‘Visie 2024’ omvat vier doelstellingen:
1. Het bepalen van diersoortspecifieke grenswaarden op bedrijfsniveau en maximum 1% grootgebruikers
Er zullen grenswaarden gedefinieerd worden voor laaggebruikers (groene zone), aandachtgebruikers (gele zone) en grootgebruikers (rode zone). Die grenswaarden zullen zo bepaald worden dat het beoogde doel van 50 mg/kg biomassa over alle diersoorten heen tegen eind 2024 wordt behaald.
Grootgebruikers (rode zone) zullen actief opgespoord, gecontacteerd en begeleid worden. Voor grootgebruikers wordt er gestreefd naar een situatie waarbij max 1% van de bedrijven in de rode zone zit en dit enkel incidenteel (geen twee opeenvolgende rapporteringen).
2. Het totaal antibioticagebruik bij dieren in België evolueren naar het mediaan gebruik in Europa
De mediaan van het antibioticagebruik in 30 Europese landen bedraagt ongeveer 50mg/kg biomassa en is de laatste jaren relatief stabiel gebleven. Een geleidelijke reductie in België moet uiteindelijk leiden naar een totaal gebruik van ongeveer 50mg/kg biomassa en dit tegen eind 2024. Als men ervan uitgaat dat de 50% doelstelling van 2020 wordt bereikt, zal er nog 15% minder antibiotica gebruikt mogen worden om op een vermindering van 65% uit te komen ten opzichte van 2011.
3. Het maximaal gebruik van colistine bedraagt 1 mg/kg biomassa
In 2018 bedroeg het gebruik van colistine in België 1,69 mg/kg, een vermindering van 64,4% ten opzichte van 2011. Om een verdere reductie mogelijk te maken en de doelstelling van 1 mg/kg biomassa tegen eind 2024 te halen, heeft de diervoerindustrie zich ertoe verbonden om tegen uiterlijk eind 2021 het gebruik van colistine in gemedicineerde voeder stop te zetten.
4. Een vermindering van de met antibiotica verrijkte voeders met 75% ten opzichte van 2011
Om deze doelstellingen te kunnen behalen werden er ook 9 actiepunten vastgelegd in de ‘Visie 2024’. Zo blijven datacollectie en benchmarking belangrijk maar in ‘Visie 2024’ gaat AMCRA nog een stap verder. Zo zullen dierenartsen gebruiksdata moeten aanleveren en zullen ook zij gebenchmarkt worden. Bij een te hoog gebruik zal er een plan ter verbetering opgesteld worden. Daarnaast zal er ook ook individuele coaching, opleiding en sensibilisering voorzien worden voor veehouders en dierenartsen.
‘Visie 2020’ had als hoofddoel het gebruik van de met antibiotica gemedicineerde voeders tegen 2017 te halveren. Dat doel is bereikt. Een volgende fase gaat nu in, waarbij AMCRA als doel heeft om de met antibiotica verrijkte voeders met 75% te reduceren ten opzichte van 2011.