Antybiotyki są powszechnie stosowane od około 70 lat. Chociaż na samym początku wydawały się być wybawieniem w leczeniu ludzi i zwierząt hodowlanych, dzisiaj walczymy z efektami ubocznymi ich stosowania. Bakterie stają się coraz bardziej odporne na ich działanie, co nie pozostaje bez wpływu na nasze zdrowie. Nadszedł już czas, aby ograniczyć stosowanie antybiotyków. Podczas okrągłego stołu zorganizowanego przez Belgian Meat Office, prof. dr Jeroen Dewulf z Uniwersytetu z Gandawy wyjaśnił plan działania i wyniki osiągnięte przez belgijską branżę hodowców mięsa.
Każda decyzja o zastosowaniu antybiotyków oznacza budowanie odporności bakterii. Ten efekt uboczny występuje zawsze”, podkreśla prof. dr Jeroen Dewulf, specjalista w zakresie epidemiologii weterynaryjnej z Uniwersytetu z Gandawy. Zbiera i analizuje on dane dotyczące stosowania antybiotyków u zwierząt i czynnie uczestniczy w programach mających na celu zmniejszenie stosowania antybiotyków przez belgijskich hodowców mięsa do zrównoważonego poziomu.
Jeden świat, jedno zdrowie
„Żyjemy w świecie, w którym ludzie, zwierzęta domowe, hodowlane i dzikie stanowią jedność. Działania, jakie podejmujemy w odniesieniu do zwierząt hodowlanych, mają wpływ na nasze własne zdrowie. I odwrotnie: ludzie też mogą zarazić zwierzęta, jak to może mieć miejsce w przypadku bakterii MRSA”, mówi prof. dr Dewulf. „Jednak dzięki właściwemu monitorowaniu mięso nie zawiera prawie żadnych antybiotyków. Wykrywany dzisiaj poziom antybiotyków jest tak niski, że nie może mieć dla nas skutków ubocznych.
Każde zastosowanie antybiotyków ma skutek uboczny w postaci zwiększania odporności bakterii. Nie da się tego uniknąć. Możemy jednak ograniczyć skutki uboczne dzięki świadomemu stosowaniu antybiotyków. Naturalnie kluczową rolę odgrywa, na przykład, łączna ilość podanych antybiotyków. Dawka i okres ich podawania również mają znaczenie. Zwiększanie odporności bakterii możemy też ograniczyć, wybierając antybiotyki o wąskim spektrum działania zamiast tych o szerokim spektrum. Kluczowa też jest metoda podawania antybiotyków. Zastosowanie indywidualnego leczenia u zwierząt jest znacznie bardziej skutecznym sposobem działania niż podawanie antybiotyków
w paszy czy wodzie”.
Plan, który przynosi rezultaty
Od 2011 roku stosowanie antybiotyków przez belgijskich hodowców mięsa jest dokładnie monitorowane a wyniki publikowane w krajowym raporcie przygotowywanym przez BelVet-Sac, belgijską organizację zajmującą się weterynaryjnym nadzorem stosowania antybiotyków. Dzięki temu wyniki podejmowanych wysiłków są widoczne, a stosowanie antybiotyków można ograniczyć w szybszym tempie. Rodzaj podawanych antybiotyków odgrywa kluczową rolę w budowaniu odporności bakterii. Dlatego raport zawiera bardziej szczegółowe informacje o rodzaju stosowanych antybiotyków. To pokazuje, że belgijski sektor hodowców mięsa poważnie podchodzi do kwestii ograniczenia antybiotyków o szerokim spektrum działania.
AMCRA (ośrodek wiedzy dotyczącej stosowania antybiotyków u zwierząt i odporności na nie) oraz Belpork (patrz niżej) opracowały konkretne plany działania i zdefiniowały ambitne cele, aby drastycznie ograniczyć stosowanie antybiotyków w Belgii do 2020 roku. Wyniki są już widoczne. Cele zdefiniowane przez organizację AMCRA albo zostały już osiągnięte, albo wkrótce to nastąpi.
Unikanie o najlepsza opcja
„Obecnie stosowanie antybiotyków jest nadal częścią procesu hodowli zwierząt. To się musi zmienić, ponieważ zwierzęta można hodować bez antybiotyków. To dlatego skupiamy się na dbaniu o ogólnie dobre zdrowie zwierząt u hodowców. Zdrowe zwierzęta nie potrzebują antybiotyków. Takie podejście jest dobre dla zwierząt, właściwe w walce przeciwko budowaniu odporności bakterii na antybiotyki i korzystne dla producentów, którzy oszczędzają na lekarstwach” – podsumowuje prof. dr Dewulf. „Aby to osiągnąć, musimy zobowiązać każdą firmę do podjęcia działań. Intensywność stosowania antybiotyków przez firmy jest bardzo różna. Dzięki indywidualnym raportom firmy mogą ocenić swój własny postęp i zmierzyć go względem swoim kolegów z branży. A my możemy zidentyfikować firmy o najwyższym poziomie stosowania antybiotyków i podjąć właściwe działania w celu skutecznego zmniejszenia ich użycia” – podsumowuje prof. dr Dewulf.